PENULISAN
AKADEMIK:
ISU TINGKAH
LAKU BERMASALAH, MODEL PENGURUSAN DISIPLIN DAN INTERVENSI SERTA PERBANDINGAN
YANG BERLAKU DALAM KONTEKS PENDIDIKAN DI MALAYSIA
PENDAHULUAN
Menurut Akhiar
Pardi dan Shamsina Shamsuddin (2013), bilik darjah ialah sebuah tempat yang
kompleks di mana berlakunya beberapa aktiviti pada masa yang sama. Sebagai
bakal guru, adalah menjadi suatu keutamaan untuk mengetahui akan pengurusan
bilik darjah yang berkesan agar persekitaran pembelajaran yang kondusif dapat
dilaksanakan. Oleh itu, bagi memastikan keberkesanannya guru mestilah
menjalankan tanggungjawabnya dalam menguruskan persekitaran pembelajaran yang
kondusif dan membina hubungan positif dengan murid tidak kira di kelas aliran
perdana mahupun inklusif. Selain itu, guru juga mestilah cakna terhadap isu-isu
semasa berkaitan tingkah laku bermasalah dalam bilik darjah dan mengetahui
dengan sebaik mungkin akan model pengurusan disiplin dan intervensi yang sesuai
bagi menangani tingkah laku bermasalah di dalam bilik darjah. Namun, jika
dilihat daripada konsep pengurusan bilik darjah, pengurusannya bukanlah
terletak di bahu guru semata, malah
memerlukan kerjasama daripada murid juga. Jadi, bagi memperluas pengetahuan
tentang pengurusan bilik darjah ini, lensa penulisan diperkembang berdasarkan
sumber bahan bacaan yang pelbagai dan menghubungkaitkannya dengan sebuah filem
yang bertajuk “The Ron Clark Story”.
LATAR BELAKANG
PERBINCANGAN
ISU- ISU TINGKAH LAKU BERMASALAH MURID DI DALAM KELAS MERUJUK FILEM
THE RON CLARK STORY
Dalam sesebuah bilik darjah sememangnya terdiri daripada
murid-murid yang mempunyai harpan dan impian masing-masing. Jadi, guru
hendaklah bersedia dari segi mental dan fizikal serta menyedari bahawa dalam
satu-satu kelas terdiri daripada murid-murid yang mempunyai pelbagai tingkah
laku. Sesetengah tingkah laku ini mungkin sukar diterima dan boleh menimbulkan
pelbagai masalah.
Pada era globalisasi yang kian membangun ini, isu-isu berkaitan
tingkah laku bermasalah dalam bilik darjah dilihat kian meningkat dari hari ke
hari. Antara isunya ialah mengganggu rakan sekelas atau membuli, hiperaktif,
kurang sopan sesama guru dan rakan sekelas dan suka merosakkan harta benda di
dalam kelas. Terdapat tujuh jenis masalah disiplin yang selalu berlaku di sekolah
iaitu ponteng, datang lewat, rambut tidak terurus,merokok, peras ugut,
ketagihan dan masalah sosial serius. (Alis Puteh, 2016)
Merujuk filem “The Ron Clark Story”, ia memperlihatkan
bahawa murid-murid Ron Clark yang mempunyai tingkah laku bermasalah di dalam
kelas sehingga menyukarkannya untuk melaksanakan proses pengajaran dan
pembelajaran. Antara tingkah laku bermasalah yang dilakukan ialah murid-murid
bersikap kurang sopan terhadap Ron Clark dan sesama rakan mereka sendiri. Hal
ini dapat dilihat melalui watak Shameika yang menjawab panggilan gurunya dengan
nada yang menjengkelkan sambil mencebik muka sebagai tanda benci. Selain itu,
mereka juga merosakkan harta benda dan perabot yang berada di dalam kelas
dengan menconteng dinding dengan menggunakan cat dan merosakkan kerusi dan meja
sehingga Ron Clark tidak dapat melaksanakan pengajaran pada hari tersebut dek
kerana tindakan mereka yang merosakkan bilik darjah dan tidak hadir ke kelas.
Terdapat juga dalam satu babak yang menunjukkan Shameika yang berbual
dengan rakannya iaitu Alita Shamsez tentang peralatan make-up sedangkan
Ron Clark sedang mengajar di hadapan kelas. Julion Vasque pula merupakan
seorang murid lelaki yang nakal serta sering duduk secara membelakangkan guru
untuk berbual dengan rakannya yang lain tidak kira sama ada ketika guru sedang
mengajar ataupun tidak. Perwatakan Shameika, Alita dan Julio ini jelas
menunjukkan tingkah laku bermasalah dalam kategori tidak memberikan perhatian
dalam PdPC. Setelah diulang tayang filem ini beberapa kali, sebenarnya tingkah
laku ini berlaku disebabkan pelbagai punca. Jika dilihat dari perwatakan
Tayshawn Mishell yang agresif dan pemarah sebenarnya disebabkan masalah
keluarganya yang sering membiarkannya dan memukulnya. Selain itu, punca masalah
tingkah laku murid juga disebabkan oleh murid yang mempunyai masalah
pembelajaran, tiada motivasi untuk belajar dan estim kendiri yang rendah.
Kesimpulannya, dalam hal ini guru memainkan peranan penting dalam
menguruskan tingkah laku bermasalah dalam bilik darjah. Jadi, guru mestilah
mengetahui pendekatan dan kaedah yang sesuai bagi menangani tingkah laku
bermasalah yang wujud ini.
MODEL PENGURUSAN DISIPLIN DAN INTERVENSI YANG DIGUNAKAN OLEH EN.
RON CLARK
Model Pengurusan Disiplin
Lensa penulisan
berfokus kepada Model Disiplin Asertif Canter iaitu yang berasaskan peneguhan
terhadap tingkah laku yang diingini dan penerimaan murid terhadap akibat
daripada tingkah laku yang ditunjukkan (Mohd Fuad Sam et al., 2017). Canter berpendapat guru mempunyai hak untuk menentukan
peraturan-peraturan di dalam bilik darjah serta memastikan murid mematuhi peraturan-peraturan
yang telah ditetapkan. Model disiplin ini dilihat lebih menyerupai Model Modifikasi Tingkah
Laku Skinner, namun
model ini lebih
menekankan penetapan dan penguatkuasaan peraturan
serta memastikan murid-murid
mematuhi peraturan tersebut dengan tegas. Model ini juga
melibatkan ganjaran dan dendaan akibat daripada peraturan yang ditetapkan.
Dalam model
Disiplin Asertif, guru
perlu mengendalikan bilik
darjah dengan berinteraksi
secara tenang, serius dan konsisten dengan murid. Canter menyatakan bahawa murid-murid
berhak untuk mendapatkan suasana pembelajaran
yang tenang dan
teratur manakala guru pula berhak untuk mengajar tanpa gangguan. Oleh
yang demikian, guru perlu menyediakan persekitaran pembelajaran yang dapat
membantu murid memilih tingkahlaku yang sesuai dan bermanfaat. Untuk mencapai
persekitaran yang kondusif, keperluan-keperluan guru dan murid perlu dipenuhi
melalui pengurusan bilik darjah yang asertif. Hal ini boleh dilakukan dengan
mengadakan peraturan tingkah laku yang jelas di dalam bilik darjah. Apabila
murid-murid mematuhi peraturan-peraturan yang telah ditetapkan, guru memberikan
peneguhan seperti penghargaan dan pujian. Sebaliknya apabila murid melanggar
peraturan, guru mengenakan peneguhan negatif yang berstruktur, iaitu
murid-murid sedaya upaya akan mengelak daripada akibat dengan mematuhi
peraturan.
Ron Clark telah mengaplikasikan
langkah-langkah penerangan pelan pengurusan bilik darjah seperti yang
digariskan dalam Model Asertif Canter dengan baik sekali. Beliau menerangkan
keperluan peraturan dan menerangkan bagaimana peraturan-peraturan tersebut dilaksanakan.
Sebagai contoh, dalam menerangkan peraturan nombor dua iaitu hormati antara
satu sama lain dengan cara memanggil Ron Clark dengan panggilan “sir”
dan meletakkan panggilan itu di setiap penghujung percakapan dengan guru
apabila ingin bertanya seperti “ÿa, sir”. Beliau turut memberikan ganjaran
kepada pelajar yang mengikut peraturan dengan membenarkan mereka untuk makan di
kantin dan menegur Shameika, Julio, Tayshawn dan Arena Raquez bagi
mencapai persekitaran yang kondusif.
Intervensi Yang Sesuai Bagi Menangani Tingkah Laku Bermasalah Di Dalam
Bilik Darjah
Menangani
tingkah laku bermasalah di dalam bilik darjah merupakan langkah pertama dalam
sistem pengurusan disiplin bilik darjah. Menurut Haliza Hamzah & Joy
Nesamalan Samuel (2016), mereka mencadangkan beberapa intervensi yang boleh
digunakan guru untuk mengawal dan mengurus masalah disiplin dalam bilik darjah
iaitu intervensi teknik modifikasi tingkah laku, bimbingan dan kaunseling,
terapi bermain, terapi seni, terapi muzik dan terapi bercerita.
Intervensi teknik modifikasi tingkah laku menggunakan prinsip peneguhan iaitu tingkah laku dipengaruhi oleh
akibat, tingkah laku boleh dibentuk, dikekalkan, diteguhkan atau dilemahkan,
bertindak berdasarkan tingkah laku yang diberikan ganjaran yang akan diulangi
serta sebaliknya. Peneguhan positif (ganjaran) adalah lebih berkesan berbanding
dendaan. Menurut Larrivee (2005), terdapat lapan peringkat peneguh iaitu
dimulai dengan bahan makanan, barangan, token, aktiviti, keistimewaan,
pengiktirafan rakan, perakuan guru dan kepuasan kendiri. Berdasarkan filem “The
Ron Clark Story”, Beliau menggunakan gula-gula sebagai peneguhan apabila
murid-muridnya berjaya menjawab soalan dengan cemerlang. Hal ini sememangnya
berhasil membangkitkan semangat murid-muridnya untuk terus belajar dan
sekaligus menjaga tingkah laku masing-masing.
Selain itu, Ron Clark juga menggunakan cara yang terkandung
dalam intervensi bimbingan dan kaunseling. Bimbingan merupakan suatu
proses berlanjutan dan berterusan yang mana ianya dirancang dan digunakan oleh
guru untuk membantu murid-murid mengetahui dan menyedari akan kebolehan dan
kelemahan diri serta membantu dalam membuat penyesuaian dangan persekitaran.
Sebagai contoh, Ron Clark membimbing Tayshawn, seorang murid yang mempunyai
tingkah laku bermasalah dan kes jenayah. Beliau mengaplikasikan
kemahiran-kemahiran bimbingan yang digariskan iaitu menunjukkan ekspresi muka
yang gembira serta menggunakan tentangan mata yang memberi keselesaan kepada
Tayshawn. Beliau juga bersikap tenang sehingga akhirnya Tayshawan mendengar
nasihatnya dan kembali ke kelas untuk meneruskan PdPC. Jadi, langkah-langkah
pencegahan dan intervensi perlu diambil segera bagi membantu guru mengahadapi
masalah disiplin dalam bilik darjah.
PERBANDINGAN HAL
YANG BERLAKU DENGAN KONTEKS DI MALAYSIA
Isu tingkah laku murid bermasalah ini juga berlaku di dalam negara
kita, namun hanya berlaku secara halus. Meskipun begitu, guru sewajarnya
mencari penyelesaian kepada isu-isu tersebut kerana mencegah lebih baik
daripada merawat. Jika dilihat pada keadaan negara Malaysia pada hari ini, statistik
pada tahun 2017 menunjukkan kes ponteng sekolah mencatat rekod tertinngi dalam
masalah salah laku disiplin (Haritis Asyraf Hanan, 2018).
Seperti yang telah dikemukakan, antara isu tingkah laku bermasalah
ialah, tingkah laku kurang sopan, kekemasan diri dan vandalisme (Raja Noraina,
2019). Isu-isu tersebut boleh diatasi melalui intervensi yang dilaksanakan oleh
guru dengan cara menjadi guru yang asertif seperti yang dicadangkan dalam Model
Asertif Canter. Umum mengetahui bahawa tingkah laku murid bermasalah merupakan
satu bentuk cabaran kepada guru. Namun, jika disipilin dan tingkah laku ini
dapat dibentuk dengan baik, guru akan dapat melahirkan murid yang seimbang dari
aspek jasmani, emosi, rohani dan intelek seperti yang dihasratkan oleh Falsafah
Pendidikan Kebangsaan.
PENUTUP
Kesimpulannya,
pengurusan bilik darjah memerlukan pelbagai kemahiran yang perlu dikuasai guru
seperti merancang, mengelola, menilai dan membuat refleksi agar proses PdPC
berjalan lancar dan memastikan tingkah laku murid sentiasa dalam keadaan baik. Maka,
guru seharusnya mempersiapkan diri dengan pelbagai pengetahuan dan kemahiran
serta cakna dengan isu dan kemajuan dunia hari ini agar mampu untuk mendepani
isu-isu semasa berkaitan tingkah laku bermasalah dalam bilik darjah dengan
baik. Guru yang berkualiti serta menjamin keberkesanan PdPC di dalam kelas
adalah penting dalam pengurusan bilik darjah dan sekaligus dalam penghasilan
modal insan seperti yang digarapkan dalam Rancangan Malaysia Kesembilan yang
akhirnya akan membawa kepada kemajuan negara Malaysia.
RUJUKAN
Akhiar Pardi dan Shamsina Shamsuddin. (2013). Pengurusan Bilik
Darjah dan Tingkah Laku. Freemind Horizons Sdn Bhd.
Alis Puteh. (2016). Profesion Keguruan: Peranan Etika Kerja
dalam Mendisiplinkan Pelajar. Penebit
Universiti Utara Malaysia
Haliza Hamzah dan Joy Nesamalar Samuel. (2016). Pengurusan Bilik
Darjah. Oxford Fajar Sdn Bhd.
Haritis Asyraf Hasnan.
(2018). Ponteng sekolah catat rekod tertinggi salah laku disiplin 2017. Astroawani.
https://www.astroawani.com/berita-malaysia/ponteng-sekolah-catat-rekod-tertinggi-salah-laku-disiplin-2017-171057
Larrivee, B. (2005). Authentic classroom management: Creating a
learning community and building reflective practice. Allyn & Bacon.
Mohd Fuad Sam, Marina A Majid, Rosnah A. Razak & Nordin Mohd Yusof.
(2017). Murid dan Pembelajaran. Sasbadi Sdn. Bhd.
Raja Noraina Raja Rahim. (2019, February 18). 10,154 kes
disiplin babit pelajar tahun lalu. Berita Harian. https://www.bharian.com.my/berita/wilayah/2019/02/532222/10154-kes-disiplin-babit-pelajar-tahun-lalu
0 Comments